Plantar Pasiit

Plantar Pasiit Ayak tabanında bulunan plantar fasyanın (ayak tabanı fasiası), topuk kemiğine yapışma yerinin tekrarlayan zorlanmalar veya bilinmeyen nedenlerle aşırı gerilmesi sonucu oluşan bir ağrı sendromudur. Bu bölgede bulunan kasların miyofasial ağrıları ile birlikte olabilir. Plantar fasiya yürümenin topuk kalkış fazında önemli bir rol oynar. Zorlu yürüme ve atletik aktivitelerde plantar fasiaya binen yük artar. Aşil tendon kısalıklarında, düztabanlık ve çukur ayak sendromunda, bazı romatizmal hastalıklarda sık görülür.

Plantar fasiit genellikle sebebi belirsiz veya tekrarlayan zorlanmalara bağlı olarak gelişir. Sert ve aşırı içe dönük ayak duruşu, baldır kaslarının yeterince gevşememesi atletlerde planter
fasiit sebebidir. Aşil kısalığı ve obesite planter fasiit gelişme ihtimalini arttırır. Topuk kemiği tabanı osteofitleri ile birlikte görülebilir, bu durumda topuk dikeninden bahsedilir. Orta yaş ve yaşlı hastalarda aşırı ayakta duran ve yürüyenlerde (polis topuğu), koşucu ve atletlerde sık görülür.

Klinik semptomların başında ağrı gelir. Hasta topukta sabah yataktan kalkınca topukta ağrı duyar. Hafif vakalarda koşma dışında ağrı hissedilmez. Ağır vakalarda yoğun ağrı gün boyu devam eder özellikle aşırı ayakta durma, koşma ve yürümeden sonra artar.

Sabah ağrıları belirgindir. Genç insanlarda topuk ağrısı yaralanma bağlı olabilir. Ankilozan Spondilit, Reiter veya Psoriatik Artrit topuk ağrısına sebep olan romatizmal hastalıklardır. Fizik muayenede şişme olmadan topuk kemiğinin hafif iç tarafında ağrı vardır, basmakla ağrı artar. Parmakların pasif dorsifleksiyonu ile planter fasya gerilmesi sonucu rahatsızlık hissedilir. Ayrıca ayağın aşırı eversiyonu ve pronasyonunda huzursuzluk ve rahatsızlık oluşur.

Teşhis

hastalık hikayesi ve muayene ile konur. Düz röntgen, topuk dikenini MR yumuşak doku lezyonlarını gösterir. Genellikle tetkik gerektirmez. Romatizmal hastalık şüphesi varsa tetkik yapılır. Ayırıcı tanıda; kalkaneal bursit, plantar ligament zorlanması, tarsal tünel sendromu ve sinir basılarına bakılabilir.

Plantar fasiit tedavisinde; Akut fazda buz uygulaması, istirahat ve antieflamatuar ilaçlar kullanılır. Buz uygulaması 3-5 gün için günde 3-4 kez 15-20 dk olarak tatbik edilir. Süre uzatılırsa medical tuberkülde irritasyona sebep olur. Bu dönemde lokal kortikosteroid ve anestezik enjeksiyon tavsiye edilir.

Ayrıca; ayağa istirahat ve gece splinti verilir. Ancak istirahatin süresi doku iyileşmesine yeterli süre olarak saptanır ve hemen egzersiz programına alınır (plantar fasia egzersizleri, bisiklet, su içi egzersiz gibi). Tam doz antieflamatuar tedavi 7-10 devam edilir ve gerekirse analjezik ilave edilir.

Plantar fasiya, aşil tendonuna ve hamstring gruba germe egzersizleri uygulanır. Hastalara özellikle spor yapıyorsa hastalık ve korunma hakkında eğitim verilir. Hasta obez ise kilo vermesi tavsiye edilir. Plantar fasiaya yapılacak İMS uygulamaları çoğu hastada ağrı kontrolünü sağlar. Plantar fasiit iyileşmesi 6-12 hafta olarak bildirilmiştir. Nadiren cerrahi eksizyona başvurulabilir.