Servikal Kifoz (Boyun Omurgası Kamburluğu)

Kifoz omurganın açıklığı öne bakan "C" şeklindeki eğriliğidir. Omurganın yandan bakıldığında "C" şeklindeki eğrilikleri vardır, bu eğriliklerin bel ve boyunda olanına açıklığı arkaya bakanlarına lordoz, sırtta olduğu gibi açıklığı öne bakanlara kifoz diyoruz. Boyun omurgasında normalde lordoz vardır, yani boyun omurgasındaki doğal eğriliği açıklığı arkaya bakan bir “C” şeklindedir. Bu doğal eğriliklerin derecesi 20-40 derece arasında değişir. Bu eğriliklerin artması da azalması da omurga sağlığı için bir risk faktörüdür. Bu doğal eğriliklerin artması, azalması ya da ters dönmesi omurga yaşlanmasının hem sebebi hem de sonucudur.

Normal sağlıklı bir omurgada boyunda 20-40 derecelik bir lordoz, sırtta 20-40 derecelik bir kifoz, belde 20-40 derecelik bir lordoz vardır. Sırttaki kifozun artmasına kamburluk denir. Omurganın bir bölgesin olan aks bozukluğu çoğunlukla bütün omurgayı bozar. Boyunda lordozun azalması boyun omurlarına binen yükü artırır. Daha sonra bu lordoz tersine dönerek boyunda olmaması gereken bir kifoz ortaya çıkabilir.

Bu kifoz ya da öne doğru açılanma (kamburluk) omurlara, disklere ve boyunun yumuşak dokularına zarar verir. Ayrıca bu hastalarda omuzlar öne doğru kayar, göğüslere sarkar, baş öne doğru eğilir. Bu hastalarda bazı estetik problemler de görülür. Kronik başağrıları, omuz ağrıları, görme keskinliğinde azalma, sürekli bir yorgunluk, performans azalması bu hastalarda sık görülen semptomlardır. Kifozun süresi ve derecesi arttıkça semptomlar daha da artar, bu hastaların bir kısmında psikolojik yakınmalar da görülebilir. Servikal kifozlu hastalarda aynı zamanda boyun omurgasının diğer hastalıkları da görülebilir.

Servikal kifozun sebepleri nelerdir?

Servikal kifozun bir çok sebebi, vardır. Her yaş ve cinsiyette görülebilir. En önemli sebebi dejeneratif disk hastalığıdır. Boyun omurlarında bulunan disklerin ön tarafları arka taraflarına göre daha yüksektir ve diskin çekirdek kısmı (nükleus pulpozus) hafif öndedir. Disk dejenere olarak sıvı içeriği azaldıkça diskin ön yüksekliği ile arka taraf yüksekliği eşitlenir, daha sonra disk yüksekliğindeki azalma ön tarafta daha fazla olduğu için lordoz bozulur, önce omurga düzleşir daha sonra da kifoz oluşur. İleri yaşlarda disklerde aşınma ve yıpranmalar disk yüksekliğini azaltır.

Önce boyun düzleşmesi daha sonra da kifoz gelişir. Süreç bir kere başlayınca baş öne doğru tilt (eğim) yapar, omurlara binen yük daha da artar. Baş ne kadar öndeyse boyun omurları ve yumuşak dokularına binen yük o kadar fazladır. Başın öne doğru her 2.5 eğik durması boyun omurlarına bir kafa ağırlığında ilave yük bindirir.

Mesleki zorlanmalar, duruş bozuklukları, depresyon, öne doğru eğilerek çalışma servikal kifoza sebep olabilir. Sürekli masa başında oturma, klavyeli cihazların kullanılması, akıllı telefonlar, tablet bilgisayarlar, görme bozuklukları boyun omurgasını zorlayarak boynun düzgün durmasını engeller. Bazı hanımların iri göğüsleri, ağır meme protezleri, yanlış iç giyim boyun omurlarını zorlayabilir.

Kamburluk Nedenleri

Bazen doğumsal sebepler de boyun kifozuna sebep olabilir boyun omurgasının doğumsal hastalıkları boynun öne doğru eğik durmasına sebep olabilir. Vertebralarda kaynaşma anomalileri ve Klippel Feil sendromu doğumsal boyun omurgası hastalıklarının en sık görülenidir. Doğumsal kökenli servikal kifozlarda cerrahi müdahele gerekebilir. Travmatik servikal kifoz; boyun omurgası hastalıkları arasında önemli bir yer tutar.

Yüksekten düşmeler, trafik kazaları, spor yaralanmaları, kontrolsüz suya atlamalar en sık rastalanan sebeplerdir. Travmalar sonucu vertebralarda oluşabilecek kompresyon kırıkları, disk zedelenmeleri, ligament hasarları bu tip kifozun en önemli sebepleridir. Servikal spinal kifozun sebeplerinden bir diğeri de daha önce boyun omurgasına yönelik geçirilen cerrahi müdahalelerdir. Özellikle erken yaşta yapılan laminektomiler kifoza sebep olur.

Cerrahi müdahaleler sonucu boyun omurlarının zarar görmesi boyun omurgasının öne doğru eğilmesine sebep olur. Laminektomi, servikal spinal füzyon kifoza sebep olan cerrahi yöntemlerdir. Omurga tümorları, radyoterapi, enfeksiyonlar ve boyun omurgasını tutan romatizmal hastalıklar servikal kifoza sebep olabilir.

Teşhis nasıl konulur?

Düz röntgen, boyunun fonksiyonel grafileri, MR, sinir hasarından şüpheleniliyorsa EMG çoğu hasta
için yeterlidir.

Belirtileri nelerdir?

Servikal kifoz hastalarında bazen hiçbir şikâyet olmayabilir. Boyun kaslarında yorgunluk, baş ağrıları, boyun omuz ve kol ağrıları, görme keskinliğinde azalma, kalitesiz ve dinlendirmeyen uyku sık görülen şikâyetlerdir. Servikal kifozda görülen şikayetler ve muayene bulguları diğer boyun ağrılı hastalıklarda görülen şikayet ve muayene bulgularıyla aynıdır.

Tedavisi nasıldır?

Tedaviden çok korunma önemlidir. Duruşa dikkat edilmesi, boyun arka grup kasların gçlendirilmesi, boyun aksını düzeltme amaçlı özel korseler, buna yönelik özel egzersiz aparatları kifoz açısının azaltılmasında oldukça etkilidir. Ortopedik yastıkların kullanılması, oturarak uyumaktan kaçınılmalıdır, uzun yolculuklarda mutlaka seyahat yastığı kullanılmalıdır. Boyun kaslarına yönelik fizyoterapi yöntemleri, İMS tedavisi, ligament hasarı varsa proloterapi çoğu hastada semptomların giderilmesini sağlar.